در شبکه‌های کامپیوتری، استفاده از یک وسیله ذخیره‌سازی جهت به اشتراک‌گذاری اطلاعات، امری مهم و ضروری به حساب می‌آید . سه روش ذخیره سازی داده وجود دارد :
Storage Area Network(SAN)
Direct Attached Storage (DAS)
Network Attached Storage (NAS)
Storage Area Network(SAN)

شبکه SAN مخفف Storage Area Network می باشد که جهت ارسال اطلاعات بین سرورها و دستگاههای ذخیره ساز استفاده می شود، در واقع هدف از استفاده از شبکه SAN ذخیره سازی اطلاعات است و از این شبکه برای ارائه سرویس وب و یا ایمیل استفاده نمی شود. در این شبکه پروتکل FC و یا همان Fiber Channel کار می کند ( البته امروزه شبکه SAN با پروتکل های دیگری مانند FCOE نیز وجود دارد).
تعاریف و استانداردهای شبکه SAN را توسط سازمانی بنام SNIA تعیین شده است و امروزه بسیاری ازشرکت ها از این تکنولوژی استفاده می کنند.امروزه از این شبکه ها با سرعت 8 و یا 16 گیگابیت بر ثانیه می توان بهره مند شد. نحوه دسترسی به اطلاعات در این شبکه بصورت Block Level Access می باشد بدین معنی است که می تواند بدون واسطه و مستقیم به Block های هارد دیسک دسترسی پیدا نمود.
Replication در شبکه های SAN:
منظور از Replication به روز رسانی اطلاعات بر روی دو دستگاه ذخیره ساز می باشد تا چنانچه یکی از آنها به هر دلیلی دچار مشکل شوداطلاعات بر روی دستگاه دیگر موجود باشد واز بین رفتن اطلاعات جلوگیری نماید. این عمل به دو حالت همزمان و غیر همزمان میتواند انجام گردد. هر کدام از این دو حالت دارای مزایا و معایبی می باشد که در شکل زیر نشان داده شده است:
امروزه به دلیل نیاز کاربران به فضاهای بزرگتر و سرویس های پیچیده تر SAN را به عنوان یکی از جدیدترین تکنولوژیها مطرح نموده است.باتوجه به موارد ذکر شده شرکت مهندسین مشاور فناوری ساپرا با بهره گیری از پرسنل مجرب و متخصص در حوزه ذخیره سازی اطلاعات و همچنین در اختیار داشتن تجهیزات ذخیره سازی کمپانی های معتبر همانند تجهیزات ذخیره سازی شرکت HP و EMC در رده های مختلف همانند EVA و 3par قابلیت ارائه انواع راهکارها و تجهیزات را به همراه سرویس های پشتیبانی تجهیزات ذخیره سازی و پیاده سازی را در قالب گروه شرکت های ساپرا به مشتریان خود عرضه میدارد.
Direct Attached Storage(DAS)

در تکنولوژی Direct Attached Storage یا همان DAS می توان از طریق کابل مستقیمآ به سرورمتصل گردید و یک هارد را که از مدل های SATA یا SCSIیا IDE می باشدرا به سیستم متصل نموده ویک DAS را تشکیل داد .
همچنین مجموعه ای از هاردها که توسط یک کنترلر Internal و یا External به کامپیوتر متصل میگردد شکلی ازDAS را به ما میدهد نکته حائز اهمیت این است که این storage در اختیار تمامی سیستم ها نیست وتنها در اختیار یک سیستم میباشد .
از پروتکل های ارتباطی که برای DAS استفاده میشود میتوان به SAS و SCSI و Fibre Channel اشاره کرد. یک سیستم DAS معمولا دارای قسمتی جهت قرار دادن هارد و یا همان Storage Device میباشد و قسمتی جهت قرار دادن یک یا دو کنترلر میباشد و رابط بین سرور و DAS معمولا یک کارتHBA و یا SCSI میباشد.در بعضی از مدل های گران قیمت با داشتن کنترلرهایی با چند خروجی میتوان DAS را به چند سرور به صورت همزمان وصل کرد که این کار بیشتر برا Clustering مورد استفاده قرار می گیرد و با این کار می توان DAS را به یک SAN ارزان قیمت تبدیل کرده اید.
کاربردها:
با استفاده از DAS می توان اکثر کارهای معمول از قبیل فایل سرور، وب سرور ، ایمیل سرور و دیتابیس سرور را انجام داد. چنانچه موارد استفاده از حد معمول فراتر رود و حجم اطلاعات افزایش یابد بایستی ازروشهای دیگر همانند SAN و NAS استفاده نمود. در سیستم جاری سازمان از DAS بیشتر برای موارد فایل سروری استفاده می شود و در کاربردهایی نظیر نگهداری فایلهای صدا، DAS کاربرد فراوانی داشته است.
مزایای DAS

  1. پشتیبانی از کلیه برندهای هارد دیسک
  2. پشتیبانی از هارد دیسک های 2.5 و 3.5 اینچ
  3. اتصال دستگاه با انواع پورت های سرعت بالاUSB 3.0 و eSATA
  4. افزایش فضایذخیره سازی اطلاعات ( اتصال چند دستگاه DAS به صورت متوالی )
  5. سهولت کار با دستگاه بدون هیچ دانش و تخصصی
  6. پشتیبانی از هارددیسک های ظرفیت بالا تا 5 ترابایت
  7. سهولت در حمل اطلاعات بدلیل متمرکز بودن در یک فضا
  8. وجودRAID سخت افزاری

معایب DAS :
در سیستم های بزرگ با بکارگیری چند DAS منابع اطلاعاتی پخش میشوند و هزینه ی نگهداری اطلاعات و مدیریت آنها افزایش می یابد. نکته ی دیگر این است که برای به اشتراک گذاری اطلاعات باید از مکانیزم هایی مثل SMB/CIFS استفاده کرد که مختص ویندوز میباشد و یا از مکانیزم NFS که برای لینوکس میباشد استفاده کرد و با بکارگیری این مکانیزم ها مشکل SHARING حل میگردد اما در کاربردها با سرعت بالا به علت بار زیاد نمیتوان از DAS استفاده کرد.
NAS یا Network Attached Storage
به سیستمی گفته می شود که کار اصلی آن نگهداری است. این دستگاه مجموعه ای از هارد دیسک ها یا بهتر بگوییم آرایه ای(Array)از هارد دیسک ها است که از قابلیت ذخیره سازی اطلاعات در قالب پروتکل های ذخیره سازی NFS و CIFS پشتیبانی می کند. با توجه به اینکه پروتکل های دسترسی به NAS پروتکل های File-Based هستند کلاینت ها به فایل ها و منابعی که بر روی NAS قرار می گیرد در قالب فایل و تحت شبکه دسترسی پیدا می کنند ، به نوعی زمانیکه شما به یک NAS متصل می شوید انگار به یک Shared Folder در شبکه متصل می شوید و برای کاربران دقیقا چنین تداعی می شود که به یک سرور فایل متصل شده اند. ما از NAS برای مدیریت متمرکز فایل های سازمانی استفاده می کنیم و با توجه به shared storage یا فضای اشتراک گذاری که بصورت شبکه ای و متمرکز در اختیار ما قرار گرفته است پیچیدگی های مدیریتی فایل سرور کاهش پیدا می کند ، محدودیت فضای روی دیسک های Local کاهش پیدا می کند ، ساختار ذخیره سازی اطلاعات را بهبود می بخشد و از طرفی پراکندگی اطلاعات در شبکه را با تجمیع آنها کاهش می دهد. NAS ها معمولا از نظر اندازه کوچکتر از SAN ها هستند و تعداد هارد دیسک های کمتری دارند.
باتوجه به موارد ذکر شده شرکت ساپرا با بهره گیری از پرسنل مجرب و متخصص در حوزه ذخیره سازی اطلاعات و همچنین در اختیار داشتن تجهیزات ذخیره سازی کمپانی های معتبر همانند تجهیزات ذخیره سازی شرکت HPE  قابلیت ارائه انواع راهکارها و تجهیزات را به همراه سرویس های پشتیبانی تجهیزات ذخیره سازی و پیاده سازی را در قالب گروه شرکت های ساپرا به مشتریان خود عرضه میدارد.