در زیرساختهای فناوری اطلاعات مدرن، انتخاب برند و مدل سرور، تصمیمی فراتر از یک خرید ساده سختافزاری است؛ این یک سرمایهگذاری استراتژیک بر روی پایداری، امنیت و توان عملیاتی کسبوکار در طول سالهای آتی است. در بازار جهانی سرورهای x86، سه نام بزرگ بهعنوان ارائهدهندگان اصلی سختافزارهای دیتاسنتر حکمفرمایی میکنند: Hewlett Packard Enterprise (HPE) با خط تولید پرولیانت، Dell Technologies با سری PowerEdge، و Lenovo با سری ThinkSystem. هر یک از این برندها با بهرهگیری از معماریهای پردازشی مشابه (Intel Xeon و AMD EPYC)، تلاش میکنند تا با ارائه قابلیتهای انحصاری در زمینههای مدیریت، امنیت و TCO (هزینه کلی مالکیت)، سهم بزرگتری از بازار را به خود اختصاص دهند.
ارزیابی این سرورها نباید تنها بر پایه سرعت پردازنده یا ظرفیت RAM باشد. ما باید فاکتورهایی مانند مقاومت Firmware در برابر بدافزار (Firmware Resilience)، توان مدیریت از راه دور امن (Secure Remote Management) و سرعت ارائه وصلههای امنیتی (Security Patching Velocity) را در اولویت قرار دهیم. در حالی که سرورهای Dell و Lenovo رقبای قدرتمندی برای HPE هستند، اما HPE با نوآوریهایی مانند Silicon Root of Trust توانسته است استاندارد جدیدی را در امنیت سختافزاری پایهریزی کند. بنابراین، برای اطمینان از اینکه زیرساخت حیاتی شما بتواند بارهای کاری سنگین و سامانههای امنیتی پیچیده را تحمل کند، یک مقایسه فنی عمیق میان سرور HP و Dell و Lenovo ضروری است. این مقاله به تفکیک عملکرد این سه برند را در حیاتیترین معیارها، از I/O تا امنیت، بررسی خواهد کرد.

معیارهای فنی و عملکرد خالص (Pure Performance)
در قلب هر مقایسهای، توان خام پردازشی و نحوه مدیریت دادهها قرار دارد. این معیارها تعیین میکنند که یک سرور چقدر میتواند بارهای کاری متراکم و تأخیر پایین (Low-Latency) را تحمل کند.
معیار ۱: تراکم و انعطافپذیری پردازشی (CPU/RAM Density)
عملکرد سرور به طور مستقیم با تعداد هستههای پردازشی (CPU Cores)، کانالهای حافظه (Memory Channels) و سرعت باس ارتباطی آنها مرتبط است.
| معیار | HP ProLiant (Gen11) | Dell PowerEdge (16G) | Lenovo ThinkSystem (V4) |
| پلتفرم CPU | Intel Xeon Scalable Gen 4/5, AMD EPYC Gen 4 | Intel Xeon Scalable Gen 4/5, AMD EPYC Gen 4 | Intel Xeon Scalable Gen 4/5, AMD EPYC Gen 4 |
| تعداد کانال رم | تا ۱۶ کانال در هر CPU (DDR5) | تا ۱۶ کانال در هر CPU (DDR5) | تا ۱۶ کانال در هر CPU (DDR5) |
| ظرفیت حداکثری رم | بسیار بالا (با MCR/HBM) | بسیار بالا (با DDR5) | بسیار بالا (با DDR5) |
| انعطافپذیری | تمرکز بر ماژولار بودن حافظه و Compute | تمرکز بر تعادل در CPU و I/O | تمرکز بر پایداری در معماری |
تحلیل فنی:
هر سه برند از آخرین پلتفرمهای Intel و AMD استفاده میکنند، بنابراین در عملکرد خام پردازشی (CPU/RAM Speed) تفاوتهای چشمگیری وجود ندارد. با این حال، HPE در سالهای اخیر روی تراکم حافظه و تکنولوژی Persistent Memory (PMEM) تمرکز ویژهای داشته است که برای دیتابیسهای In-Memory و محیطهای هوش مصنوعی (AI) که نیاز به دسترسی سریع به حجم عظیمی از داده دارند، برتری ایجاد میکند. Dell و Lenovo در طراحی شاسیهای اختصاصی برای لبه شبکه و زیرساختهای HCI (Hyper-Converged Infrastructure) مزایای خاص خود را دارند.

معیار ۲: عملکرد I/O و ذخیرهسازی
سرعت ذخیرهسازی و نحوه انتقال دادهها (I/O) اغلب گلوگاه واقعی عملکرد سرور است، نه CPU.
- کنترلرهای RAID اختصاصی:
- HP Smart Array: مشهور به پایداری بالا و امکانات مدیریتی قوی از طریق iLO. کنترلرهای سری P برند HPE بهویژه برای بارهای کاری Mission-Critical مورد تحسین هستند.
- Dell PERC: کنترلرهای Dell PERC (PowerEdge RAID Controller) نیز عملکرد بسیار خوبی دارند و اغلب به دلیل ادغام کامل با iDRAC و پشتیبانی از NVMe، نصب و مدیریت آسانی دارند.
- Lenovo RAID: کنترلرهای Lenovo، که اغلب بر اساس معماری LSI/Broadcom هستند، پایداری قابل قبولی دارند اما از نظر نوآوری و ویژگیهای انحصاری در مقایسه با HPE و Dell گاهی عقبتر هستند.
- پشتیبانی NVMe و تراکم درایو: هر سه برند از درایوهای NVMe پشتیبانی میکنند، اما Dell و HPE با مدلهایی مانند DL385/DL380 (HPE) و R760 (Dell) تراکم بالاتری از درایوهای NVMe را در شاسیهای 2U ارائه میدهند که برای محیطهای مجازیسازی با I/O سنگین حیاتی است.

معیار ۳: راندمان مصرف انرژی و خنککنندگی
در دیتاسنترهای مدرن، TCO ارتباط مستقیمی با مصرف انرژی (پاور) و هزینههای خنککنندگی دارد.
- راندمان PSU: هر سه برند منابع تغذیه با راندمان بالا (Platinum و Titanium) ارائه میدهند. اما HPE و Dell در ارتقاء فناوری Power Discovery Services پیشرو هستند که به سرور اجازه میدهد تا مصرف انرژی خود را به PDU (Power Distribution Unit) اعلام کند تا مدیریت بار برق در سطح رک بهینهسازی شود. Lenovo در این زمینه کمی سادهتر عمل میکند.
- خنککنندگی مایع (Liquid Cooling): برای سرورهای با تراکم بالا (AI/HPC)، HPE و Dell راهحلهای جامعی برای خنککنندگی مایع مستقیم به تراشه (Direct-to-Chip Liquid Cooling) ارائه میدهند، که برای حفظ عملکرد سرور در بالاترین حد فرکانس، ضروری است. Lenovo اخیراً وارد این حوزه شده اما سابقه کمتری دارد.

امنیت و مقاومت در برابر تهدیدات (Security & Resilience)
این بخش مهمترین قسمت مقایسه است. یک سرور امن باید از زنجیره تأمین تا آخرین لایه نرمافزاری محافظت شده باشد.
معیار ۴: امنیت Firmware و زنجیره تأمین
ضعف در Firmware میتواند به مهاجمان اجازه دهد که پیش از لود شدن سیستمعامل، کنترل سرور را در دست بگیرند (Bootkit/Rootkit Attacks).
| ویژگی امنیتی | HP ProLiant (Gen10+) | Dell PowerEdge (15G/16G) | Lenovo ThinkSystem |
| پایه اعتماد سختافزاری | Silicon Root of Trust (برجسته) | Cyber Resilient Architecture | ThinkShield Security |
| تأیید Firmware | تأیید Firmware در زمان بوت (Runtime Firmware Verification) | Secure Boot، Firmware Tamper Detection | Secure Boot، Platform Firmware Resiliency |
| بهبود خودکار | قابلیت Rollback به آخرین Firmware امن | Rollback به آخرین نسخه سالم BIOS/iDRAC | بازیابی خودکار BIOS |
| تمرکز امنیتی | تأکید بر تأیید هویت و یکپارچگی کد | تأکید بر مقاومت و بازیابی پس از حمله | تأکید بر استانداردهای باز و TPM |
تحلیل امنیتی HPE:
HPE با معرفی Silicon Root of Trust یک برتری متمایز ایجاد کرده است. این قابلیت امنیتی در تراشه سیلیکونی iLO تعبیه شده است و یک اثر انگشت غیرقابل تغییر (Immutable Fingerprint) را برای Firmware سرور ایجاد میکند. در زمان بوت، اگر حتی یک خط کد Firmware دستکاری شده باشد، سرور به طور خودکار به آخرین نسخه امن و مجاز بازمیگردد. این سطح از مقاومت سختافزاری، HPE را در این حوزه پیشتاز میکند.
تحلیل امنیتی Dell:
Dell با معماری Cyber Resilient خود، بر قابلیتهای تشخیص، حفاظت، و بازیابی تمرکز دارد. ابزارهایی مانند OpenManage Secure Enterprise Key Manager برای مدیریت کلیدهای رمزنگاری بسیار قدرتمند هستند. Dell در حوزه مدیریت ریسک و بازیابی پس از حمله بسیار قوی عمل میکند.
تحلیل امنیتی Lenovo:
Lenovo از چارچوب ThinkShield Security استفاده میکند که شامل مجموعهای از ویژگیها، از جمله TPM و Secure Boot است. با این حال، برخلاف HPE و Dell که ویژگیهای امنیتی را عمیقاً در تراشههای اختصاصی خود ادغام کردهاند، امنیت Lenovo بیشتر بر پایه استانداردهای صنعتی رایج استوار است.

معیار ۵: امنیت مجازیسازی و TPM
برای محیطهای مجازی که ماشینهای مجازی نقش حیاتی دارند، امنیت در لایه Hypervisor ضروری است.
- TPM 2.0 و vTPM: هر سه برند از ماژول سختافزاری TPM 2.0 پشتیبانی میکنند که برای فعالسازی ویژگیهایی مانند BitLocker یا لایههای رمزنگاری در Hypervisor (مانند vTPM در VMware vSphere) حیاتی است. اما سازگاری و مدیریت آن در HPE (از طریق iLO) و Dell (از طریق iDRAC) کمی یکپارچهتر است.
- جلوگیری از حملات جانبی (Side-Channel Attacks): HPE و Dell با همکاری Intel و AMD، Firmware سرور را به گونهای بهینهسازی کردهاند که تأثیر آسیبپذیریهایی مانند Spectre و Meltdown را به حداقل برسانند. سرعت اعمال این وصلههای ریزمعماری در HPE و Dell اغلب سریعتر از Lenovo است.
معیار ۶: مدیریت آسیبپذیری و Patch Management
سرعت و سهولت ارائه و نصب وصلههای امنیتی میتواند یک سازمان را از یک حمله گسترده نجات دهد.
- سرعت ارائه Patch: به دلیل گستردگی و سابقه طولانیتر در بازار سازمانی، HPE و Dell معمولاً در ارائه وصلههای Firmware و BIOS برای آسیبپذیریهای عمومی (CVEها) سرعت عمل بالاتری نسبت به Lenovo دارند.
- آپدیت بدون توقف (OS-Independent Updates): ابزارهای مدیریت از راه دور (iLO و iDRAC) هر دو قابلیت بهروزرسانی Firmware سرور را بدون نیاز به خاموش کردن سیستمعامل فراهم میکنند که برای حفظ تداوم سرویس در زمان اعمال وصلههای امنیتی بسیار مهم است. Lenovo XClarity نیز این قابلیت را ارائه میدهد اما ممکن است در مدلهای قدیمیتر محدودیتهایی داشته باشد.
مدیریت، سرویس و TCO
کارایی یک سرور در طول عمر خود، نه تنها به عملکرد فنی آن، بلکه به سهولت مدیریت و هزینههای عملیاتی (OPEX) نیز بستگی دارد.
معیار ۷: ابزارهای مدیریت از راه دور (Out-of-Band Management)
ابزارهای مدیریت از راه دور، دروازه کنترل سرور هستند و امنیت و قابلیتهای آنها مستقیماً بر کارایی تیم IT تأثیر میگذارد.
| ابزار مدیریت | HP iLO (Integrated Lights-Out) | Dell iDRAC (Integrated Dell Remote Access Controller) |
Lenovo XClarity Controller |
| نسخه پیشرفته | iLO Advanced | iDRAC Enterprise | XClarity Pro |
| امنیت دسترسی | قوی، ادغام آسان با MFA و AD | قوی، ادغام کامل با AD و Kerberos | نسبتاً قوی، بر پایه استانداردهای صنعتی |
| مدیریت انبوه | HPE iLO Federation و OneView | Dell Group Manager و OpenManage | Lenovo XClarity Administrator |
| نقاط قوت | امنیت Firmware (Silicon Root)، واسط کاربری ساده، ابزارهای جامع برای عیبیابی. | سهولت استفاده (User-Friendly)، ادغام عمیق با VMware/Microsoft، گزارشدهی قوی. | استاندارد باز (Open Standards)، بهترین گزینه برای دیتاسنترهای مختلط (Multi-Vendor). |
تحلیل فنی:
- HP iLO: تمرکز iLO بر امنیت در لایه سختافزار است و ابزارهای عیبیابی آن (مانند Active Health System) برای تشخیص مشکلات سختافزاری در سریعترین زمان ممکن، پیشتاز بازار هستند.
- Dell iDRAC: از نظر واسط کاربری (GUI) و قابلیتهای اتوماسیون داخلی (Auto-Configuration)، iDRAC اغلب به عنوان کاربرپسندترین ابزار مدیریت شناخته میشود. ادغام آن با سیستمعاملها و ابزارهای مایکروسافت بسیار قوی است.
- Lenovo XClarity: برای دیتاسنترهایی که از سرورهای چند برند (HP، Dell، Cisco و…) استفاده میکنند، XClarity یک نقطه قوت است، زیرا با هدف مدیریت متمرکز محیطهای مختلط طراحی شده است.
معیار ۸: سهولت نگهداری و سرویسدهی (Serviceability)
زمانی که قطعهای خراب میشود، سرعت تعویض و دسترسی به قطعات نقش مهمی در RTO (زمان بازیابی) ایفا میکند.
- طراحی بدون ابزار (Tool-less Design): هر سه برند از طراحیهای Tool-less برای تعویض رم، فن، منابع تغذیه و حتی سینیهای هارد استفاده میکنند. اما HPE و Dell در این زمینه سابقه طولانیتری دارند و دسترسی به اجزای داخلی (مانند رایزرهای PCI) را اغلب سادهتر کردهاند.
- عیبیابی پیشرفته: با Active Health System (AHS)، برند HPE یک گام جلوتر است. AHS بهطور مداوم وضعیت سرور را ثبت میکند و در صورت خرابی، فایل لاگ جامعی را در اختیار تیم پشتیبانی قرار میدهد که عیبیابی را به شدت تسریع میکند. Dell و Lenovo نیز ابزارهای مشابهی دارند، اما سطح جزئیات AHS اغلب مورد تحسین قرار گرفته است.

معیار ۹: هزینه کلی مالکیت (TCO) و قیمت سرور
تصمیم نهایی همیشه تحت تأثیر جنبه مالی قرار دارد، اما TCO فراتر از قیمت سرور hp اولیه است.
- قیمت اولیه (Initial Cost): بهطور سنتی، قیمت سرور hp در مدلهای Mid-Range و Enterprise (مانند DL380) کمی بالاتر از مدلهای مشابه Dell و به طور قابل توجهی بالاتر از Lenovo بوده است. Lenovo اغلب با قیمتهای تهاجمیتر وارد بازار میشود، بهویژه در مدلهای Blade و High-Density.
- هزینههای لایسنس: هزینههای لایسنس برای iLO Advanced، iDRAC Enterprise و XClarity Pro باید لحاظ شود. این هزینهها برای قابلیتهای حیاتی مانند دسترسی به کنسول از راه دور و بهروزرسانی بدون سیستمعامل ضروری هستند.
- هزینه برق و خنککنندگی: به دلیل راندمان بالا در منابع تغذیه HPE و Dell، ممکن است در طول ۵ سال، هزینه برق کمتری نسبت به مدلهای قدیمیتر Lenovo پرداخت شود که میتواند بخشی از اختلاف قیمت اولیه را جبران کند.
- هزینه پشتیبانی (Support Cost): در بلندمدت، تمدید گارانتی HPE و Dell ممکن است گرانتر از Lenovo باشد، اما سطح پوشش و سرعت پاسخگویی (SLA) در HPE و Dell معمولاً در سطح بالاتری قرار دارد که برای عملیات Mission-Critical توجیهپذیر است.
تحلیل کاربردی: کدام برند برای کدام کاربری؟
انتخاب برند سرور باید متناسب با بار کاری اصلی و نیازمندیهای امنیتی سازمان باشد.
سناریو ۱: مجازیسازی متراکم (VM Density)
در این سناریو، هدف اجرای حداکثر تعداد ماشین مجازی در کمترین فضای فیزیکی است.
- اولویت: تراکم RAM، تعداد هستههای CPU، I/O بالا و قابلیتهای مدیریت منابع.
- توصیه: HP ProLiant (سری DL380/DL580) یا Dell PowerEdge (سری R760). هر دو برند به دلیل تراکم بالای حافظه DDR5 و پشتیبانی از NVMe-oF برای VMها بسیار عالی هستند. HPE به دلیل قابلیتهای مدیریت حافظه و Persistent Memory ممکن است برای محیطهای VMware vSAN کمی برتر باشد.
سناریو ۲: دیتابیسهای Mission-Critical و ERP (مانند SAP HANA)
این کاربریها نیاز به پایداری مطلق، I/O با تأخیر بسیار پایین و قابلیت اطمینان سختافزاری دارند.
- اولویت: پایداری RAID، زمان بازیابی پایین (RTO)، قابلیتهای Redundancy و امنیت Firmware.
- توصیه: HP ProLiant. به دلیل برتری تاریخی HPE در پایداری کنترلرهای Smart Array (اشتباه رایج در خرید سرور HP، انتخاب کنترلر اشتباه است)، و همچنین وجود Silicon Root of Trust که امنیت لایه بوت را تضمین میکند، HPE یک انتخاب مطمئن برای دیتابیسهای Mission-Critical است. قابلیتهای PMEM در مدلهای پیشرفته HPE نیز برای دیتابیسهای In-Memory برتری ایجاد میکند.
سناریو ۳: امنیت، SIEM و سامانههای لاگبرداری حجیم
در این محیطها، نیاز به پهنای باند شبکه بالا، ذخیرهسازی حجیم و سرعت بالای پردازش لاگها است.
- اولویت: امنیت Firmware (جلوگیری از دستکاری)، ظرفیت درایو NVMe، پهنای باند شبکه بالا (۲۵G/۱۰۰G NICs) و مدیریت امن از راه دور.
- توصیه: HP ProLiant. امنیت Silicon Root of Trust در HPE این اطمینان را میدهد که سرور لاگبرداری از لایه سختافزار ایمن است. Dell PowerEdge نیز به دلیل تنوع عالی در کارتهای شبکه و کنترلرهای I/O یک رقیب نزدیک است.
سناریو ۴: Edge Computing و Branch Office (محیطهای کوچک)
در این سناریوها، مدیریت از راه دور آسان و هزینه کم در اولویت قرار دارند.
- اولویت: ابعاد کوچک، مدیریت از راه دور بدون نیاز به IT محلی، TCO پایین.
- توصیه: Dell PowerEdge (سری T-Tower) یا Lenovo ThinkSystem (سری SE). این مدلها برای محیطهای کوچک بهینهسازی شدهاند و ابزارهای مدیریتی (iDRAC و XClarity) آنها برای مدیریت آسان و اتوماسیون در مقیاس کوچک مناسب هستند. Lenovo اغلب در این بخش، قیمت رقابتیتری ارائه میدهد.
نتیجهگیری و توصیهها
مقایسه سرورهای HP، Dell و Lenovo نشان میدهد که هر سه برند از نظر عملکرد خام پردازشی در یک سطح هستند، اما در فلسفه طراحی و نقاط قوت تخصصی تفاوتهایی دارند که تصمیم نهایی شما را شکل میدهند.
- HPE (ProLiant): برنده در بخش امنیت لایه سختافزار (Silicon Root of Trust)، پایداری RAID، و ابزارهای جامع عیبیابی (AHS). بهترین انتخاب برای بارهای کاری Mission-Critical و سازمانهایی که امنیت را در اولویت اول خود قرار میدهند.
- Dell (PowerEdge): برنده در بخش کاربرپسندی مدیریت (iDRAC)، انعطافپذیری شاسی، و تعادل عملکرد/قیمت. انتخابی عالی برای سازمانهایی که به دنبال یکپارچهسازی و اتوماسیون قوی در اکوسیستم مایکروسافت/VMware هستند.
- Lenovo (ThinkSystem): برنده در بخش TCO اولیه و مدیریت محیطهای چند برند (XClarity). مناسب برای سازمانهایی که قیمت اولیه برایشان یک محدودیت جدی است و از محیطهای IT مختلط استفاده میکنند.
توصیه میکنیم که معیار امنیت Firmware (Silicon Root of Trust HPE) و قابلیت پشتیبانی سریع (SLA گارانتی) را بالاتر از قیمت سرور hp اولیه قرار دهید، زیرا هزینه یک روز Down Time یا یک نشت اطلاعاتی، بهمراتب بیشتر از اختلاف قیمت خرید است. خرید سرور اچ پی یا هر برند دیگر باید بر اساس یک طرح بلندمدت TCO انجام شود. به یاد داشته باشید که همواره میتوانید با کارشناسان ساپراصنعت تماس بگیرید و مشاورهی تخصصی رایگان برای انتخاب بهترین و متناسبترین سرور اچ پی، دریافت کنید.

