استاندارد سازی اتاق سرور

اتاق سرور، محیط امنی است که تجهیزات الکترونیکی لازم شبکه به همراه زیرساخت‌های ارتباطی و نیز امنیتی برای انتقال داده در شبکه کامپیوتری یک سازمان و یا کسب و کار و نیز ارائه سرویس‌های گوناگون شبکه مانند دیتابیس، سرویس‌های وب و پست الکترونیک، در آن جا قرار می‌گیرد. این سرویس‌ها در اتاق سرور در بستر اینترنت، اینترانت و یا اکسترانت ارائه می‌شود. اتاق سرور می‌تواند تنها باشد و یا به صورت قسمتی از یک مرکز داده  در اشکال گوناگون طراحی شود. چندین سرور در رک یا گیج در اتاق سرور قرار می‌گیرد. به همین دلیل است که طراحی اتاق سرور به صورت اصولی و براساس استانداردها، در زیرساخت شبکه بسیار حائز اهمیت است و باید با دقت و توجه انجام شود.

طراحی شبکه اتاق سرور

طراحی شبکه اتاق سرور نیازمند برنامه‌ریزی دقیق برای اطمینان از عملکرد بهینه، امنیت و مقیاس‌پذیری است. این طراحی شامل چیدمان رک‌ها (با فاصله مناسب برای گردش هوا)، مدیریت کابل‌ها (استفاده از کانال‌ها و سینی‌های سازماندهی شده)، پیکربندی سوئیچ‌ها و رعایت استانداردهای اتصال (مانند استفاده از فیبر نوری یا کابل‌های CAT6/7) است. شبکه باید افزونگی (Redundancy) در مسیرهای ارتباطی، پهنای باند کافی و امنیت سایبری (فایروال، سیستم تشخیص نفوذ) را تضمین کند.
برای جلوگیری از نقاط کور شبکه، استفاده از سوئیچ‌های چندلایه (Core, Distribution, Access) پیشنهاد می‌شود. همچنین، طراحی شبکه‌های نرم‌افزارمحور (SDN) انعطاف‌پذیری بیشتری در مدیریت ترافیک ایجاد می‌کند. در محیط‌های بزرگ، مسیریابی دینامیک (مانند OSPF) و جداسازی VLAN برای بهینه‌سازی عملکرد ضروری است.

چک لیست اتاق سرور

• امنیت فیزیکی: قفل‌های هوشمند، سیستم‌های نظارتی.
• خنک‌کنندگی: دمای ثابت ۱۸-۲۷°C، رطوبت ۴۰-۶۰%.
• برق‌رسانی: UPS، ژنراتور اضطراری، پریزهای برق با زمین مناسب.
• مدیریت کابل‌ها: برچسب‌گذاری، جداسازی کابل‌های برق و شبکه.
• نظارت: سنسورهای دما، رطوبت و دود.
• پشتیبان‌گیری: سیستم اطفای حریق گازی یا آیروسل.
• مستندات: نقشه شبکه، کدهای دسترسی، سوابق تعمیرات.

حتماً تست فشار (Load Testing) پیش از راه‌اندازی انجام دهید تا از تحمل بار واقعی توسط سیستم مطمئن شوید. همچنین، بررسی دوره‌ای کف اتاق از نظر تحمل وزن رک‌ها و تجهیزات الزامی است. افزودن سیستم تشخیص نشت آب در نزدیکی سیستم‌های خنک‌کننده نیز ریسک خرابی را کاهش می‌دهد.

روشنایی اتاق سرور

روشنایی اتاق سرور باید غیرمخرب (بدون ایجاد گرمای اضافی) و کاربردی باشد. استفاده از LEDهای کممصرف با نور سفید سرد توصیه می‌شود. نورپردازی باید یکنواخت باشد تا از خستگی چشم جلوگیری کند و نور اضطراری (باتری دار) برای قطعی برق الزامی است.
جهت جلوگیری از بازتاب نور روی صفحه نمایش سرورها، از چراغ‌های ضدخش با زاویه تابش غیرمستقیم استفاده کنید. همچنین، نصب سنسورهای حرکتی برای کاهش مصرف انرژی در زمان عدم حضور پرسنل مفید است. نور اضطراری باید حداقل ۹۰ دقیقه روشنایی را تأمین کند و مسیرهای خروج را مشخص کند.

استانداردهای اتاق سرور

اتاق سرور باید بر اساس استانداردهای ISO 27001 (امنیت اطلاعات)، TIA-942 (زیرساخت دیتاسنتر)، ANSI/TIA-606 (مدیریت کابل‌ها) و NFPA 75 (حفاظت از اموال الکترونیکی) طراحی شود. این استانداردها امنیت، قابلیت اطمینان و کارایی را تضمین می‌کنند. استاندارد EN 50600 در اروپا برای بهینه‌سازی مصرف انرژی و ASHRAE 90.4 برای سیستم‌های HVAC در دیتاسنترها نیز مرجع مهمی هستند. رعایت این استانداردها نه تنها از جریمه‌های قانونی جلوگیری می‌کند، بلکه اعتماد مشتریان به زیرساخت شما را افزایش می‌دهد.

خصوصیات اتاق سرور

• فضای فیزیکی مناسب: ارتفاع سقف کافی، مقاوم در برابر آتش و زلزله.
• خنک‌کنندگی کارآمد: سیستم‌های HVAC یا کولینگ ردیفی.
• افزونگی در برق: مدارهای جداگانه، UPS چندمنظوره.
• اکوستیک: عایق‌بندی صوتی برای کاهش نویز.
• دسترسی محدود: کنترل تردد با کارت‌خوان یا بیومتریک.

کف کاذب با ارتفاع حداقل ۶۰ سانتیمتر برای عبور کابل‌ها و جریان هوا ضروری است. همچنین، دیوارهای ضدحریق با مقاومت حداقل ۱ ساعت در برابر آتش و نصب درهای ضدگردوغبار از آلودگی تجهیزات جلوگیری می‌کند.

استاندارد سازی اتاق سرور چیست و چرا اهمیت دارد؟

استانداردسازی، پیاده‌سازی قوانین فنی و امنیتی برای تضمین پایداری، امنیت و بهینه‌سازی هزینه‌ها است. این فرآیند از خرابی سخت‌افزارها جلوگیری می‌کند، مصرف انرژی را کاهش می‌دهد و انطباق با قوانین بین‌المللی را ممکن می‌سازد. استانداردسازی هماهنگی بین بخش‌های فنی و مدیریتی را بهبود می‌بخشد و امکان گواهی‌نامه‌های بین‌المللی (مانند ISO) را فراهم می‌کند. به عنوان مثال، شرکت‌هایی که استاندارد TIA-942 را رعایت می‌کنند، تا ۴۰% کمتر با خرابی‌های غیرمنتظره مواجه می‌شوند.

مهم‌ترین استانداردهای بین‌المللی برای اتاق سرور

• TIA-942: استاندارد زیرساخت دیتاسنتر.
• ISO/IEC 27001: مدیریت امنیت اطلاعات.
• Uptime Institute Tier: سطوح دسترسی‌پذیری (Tier I تا IV).
• ANSI/BICSI 002: طراحی دیتاسنتر.
• NFPA 75: حفاظت از تجهیزات IT.

استاندارد PCI-DSS برای اتاق‌های سرور مرتبط با پردازش تراکنش‌های مالی و HIPAA برای مراکز سلامت نیز حیاتی هستند. استاندارد LEED برای اتاق‌های سرور سبز (کم‌مصرف) امتیاز محسوب می‌شود.

چگونه یک اتاق سرور استاندارد طراحی کنیم؟ [راهنمای گام‌به‌گام]

1. نیازسنجی: حجم داده‌ها، تعداد سرورها، رشد آینده.
2. انتخاب مکان: دور از مناطق پرخطر (سیل، زلزله).
3. طراحی زیرساخت: برق، خنک‌کنندگی، شبکه.
4. رعایت استانداردها: TIA-942، ISO.
5. نصب تجهیزات: رک‌ها، UPS، سیستم خنک‌کننده.
6. تست و بهره‌برداری: شبیه‌سازی بار، بررسی افزونگی.

پس از راه‌اندازی، بررسی ماهانه عملکرد تجهیزات و آپدیت سیستم‌های امنیتی را فراموش نکنید. استفاده از نرم‌افزارهای شبیه‌ساز (مانند CFD برای جریان هوا) به بهینه‌سازی پیش از اجرا کمک می‌کند.

نکات مهم در استاندارد سازی سیستم‌های برق و خنک‌کننده اتاق سرور

• برق: استفاده از PDUهای هوشمند، جداسازی مدارهای برق.
• خنک‌کنندگی: پیشگیری از نقاط داغ (Hot Spots) با CFD Analysis.
• راندمان انرژی: محاسبه PUE (برابری مصرف انرژی).

چک‌لیست کامل استاندارد سازی اتاق سرور بر اساس ISO و TIA-942

• تأیید طراحی بر اساس Tier مورد نیاز.
• نصب سیستم اطفای حریق گازی.
• تست مقاومت کف در برابر وزن رک‌ها.
• مستندسازی تمام تغییرات و پیکربندی‌ها.
• آموزش پرسنل برای مدیریت بحران.

استانداردهای امنیتی اتاق سرور: فیزیکی و سایبری

• فیزیکی: بیومتریک، دوربین‌های نظارتی، قفسه‌های قفل‌دار.
• سایبری: فایروال، رمزنگاری داده‌ها، وصله‌های امنیتی.

بهترین تجهیزات برای استاندارد سازی اتاق سرور

• رک‌های سرور: APC, HP, Dell.
• UPS: مدل‌های Online با قابلیت مدیریت.
• خنک‌کننده: سیستم‌های In-Row Cooling.
• PDU: هوشمند با پورت‌های شبکه.

هزینه‌های استاندارد سازی اتاق سرور: آیا ارزشش را دارد؟

هزینه اولیه ممکن است بالا باشد (از ۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان)، اما کاهش خرابی‌ها، افزایش عمر تجهیزات و بهینه‌سازی انرژی، بازگشت سرمایه (ROI) را در بلندمدت تضمین می‌کند.

اشتباهات رایج در استاندارد سازی اتاق سرور و روش‌های پیشگیری

• عدم برنامه‌ریزی برای رشد آینده: استفاده از ماژولار بودن.
• نادیده گرفتن تست بار: شبیه‌سازی بار پیش از راه‌اندازی.
• کابل‌کشی نامنظم: استفاده از سینی و برچسب‌گذاری.

تأثیر استاندارد سازی اتاق سرور بر عملکرد سرورها و کسب‌وکارها

• کاهش Downtime: افزایش دسترسی‌پذیری تا ۹۹٫۹۹۹%.
• بهبود امنیت: جلوگیری از نفوذ و دزدی داده‌ها.
• صرفه جویی انرژی: کاهش ۳۰-۴۰% هزینه برق.

تعریف استانداردهای ISO و ANSI برای اتاق‌های سرور

• ISO 27001: تمرکز بر امنیت اطلاعات و مدیریت ریسک.
• ANSI/TIA-942: استاندارد فنی برای زیرساخت‌های دیتاسنتر.

چرا سیستم تهویه و خنک‌کننده مناسب اهمیت دارد؟

گرمای بیش از حد باعث کاهش عمر قطعات، خاموشی ناگهانی و هزینه‌های تعمیرات می‌شود. سیستم خنک‌کننده بهینه، راندمان سرورها (مانند HP G10) را افزایش می‌دهد.

مقایسه استانداردهای TIA-942 و Uptime Institute

• TIA-942: بر زیرساخت فیزیکی (کابل‌کشی، برق) تمرکز دارد.
• Uptime Institute: سطوح Tier را بر اساس دسترسی‌پذیری (Uptime) تعریف می‌کند.

انتخاب کابل‌های شبکه مناسب برای اتاق سرور استاندارد

• فیبر نوری: برای پهنای باند بالا و مسافت‌های طولانی.
• CAT6A/7: برای اترنت ۱۰ گیگابیت بر ثانیه.
• رنگ‌بندی و برچسب‌گذاری: جداسازی ترافیک داده و مدیریت آسان.

سیستم‌های اعلام و اطفای حریق برای اتاق‌های سرور

• اعلام حریق: دتکتورهای دود و حرارت.
• اطفای حریق: گازهای FM200 یا Novec 1230 (بدون آسیب به سرورها).

روش‌های ارتقای امنیت فیزیکی اتاق سرور

• نصب قفل‌های الکترونیکی با احراز هویت دو مرحله‌ای.
• استفاده از دوربین‌های نظارتی ۲۴/۷ با قابلیت ضبط.
• محدودسازی دسترسی بر اساس نقش کاربران.

راهکارهای کاهش مصرف انرژی در اتاق‌های سرور

• مجازی‌سازی سرورها.
• استفاده از سرورهای کم مصرف (مانند HP G10).
• بهینه سازی جریان هوا با Containment.

اهمیت مستندسازی و مانیتورینگ در استاندارد سازی اتاق سرور

مستندات، امکان ردیابی مشکلات، به روزرسانی سیستم و آموزش پرسنل را فراهم می‌کند. مانیتورینگ لحظه‌ای (با ابزارهایی مانند PRTG) از خرابی‌ها جلوگیری می‌کند.

تأثیر استاندارد سازی بر بهینه‌سازی عملکرد G10 Server

سرور g10 در محیط استاندارد (دمای کنترل شده، برق پایدار) تا ۲۰% عملکرد بهتری دارند و مصرف انرژی آن ها تا ۱۵% کاهش می یابد.

راهنمای انتخاب رک سرور و آرایش کابل‌ها

• رک سرور: عمق ۱۰۰۰-۱۲۰۰ میلیمتر، قابلیت نصب فن داخلی.
• آرایش کابل‌ها:جداسازی کابلهای برق و شبکه.
  استفاده از Patch Panel برای مدیریت پورت‌ها.
  برچسبگذاری سر کابلها با جزئیات.

توجه داشته باشید که طراحی اتاق سرور استاندارد، سرمایه‌گذاری بلندمدتی است که امنیت، کارایی و مقرون به صرفه بودن را برای کسب وکار شما تضمین می‌کند.

به‌منظور طراحی استاندارد اتاق سرور، از دو مرجع مهم بین‌المللی یعنی استانداردهای TIA942 و ANSI/BICSI-002 می‌توان بهره گرفت. برای اینکه طراحی اتاق سرور شما کاملاً استاندارد باشد می‌بایست از ترکیب هر دو استاندارد استفاده کنید. زیرا استاندارد TIA942 شامل استاندارد فیزیکی و سیستم‌های اتاق سرور است و استاندارد ANSI/BICSI-002  اصول و قواعد کابل‌کشی و ترانکینگ را در ارتباط با کابل‌های مسی و نیز فیبرنوری و میزان انرژی لازم برای اتاق سرور را در برمی‌گیرد.

طراحی استاندارد اتاق سرور

استقرار و الزامات پیاده‌سازی اتاق سرور از الزامات امنیتی یک اتاق سرور استاندارد است که در ادامه به جزئیات آن می‌پردازیم.

• استقرار اتاق سرور

اگر می‌خواهید از همین ابتدا کار را درست و اصولی پیش ببرید، نباید مانند سازمان‌هایی عمل کنید که ابتدا تمامی اتاق‌ها را کامل می‌کنند و سپس یک جای نامناسب در میان طبقات، به اتاق سرور اختصاص می‌دهند! این کار به شبکه سازمانی شما، آسیب فراوان خواهد زد. لازم است اتاق سرور را در پایین‌ترین و یا بالاترین طبقه ساختمان خود درنظر بگیرید. انتخاب طبقه به موقعیت مکانی سازمان، بستگی دارد. به عنوان مثال اگر در منطقه‌ای زلزله‌خیز به کسب و کار مشغولید می‌بایست پایین‌ترین طبقه را انتخاب کنید و در صورتی که منطقه مستعد سیل باشد، انتخاب طبقات بالا‌تر، عاقلانه خواهد بود. همچنین اتاق سرور نباید در مرکز ساختمان قرار بگیرد، این اتاق باید در گوشه ساختمان و جایی که به راهروهای با عرض کم منتهی نمی‌شود (به‌منظور سهولت در انتقال تجهیزات) قرار بگیرد. بعد از این‌که اتاق سرور را مشخص کردید لازم است به استحکام آن بپردازید.

• الزامات پیاده‌سازی و راه اندازی اتاق سرور

1. مقاوم‌سازی سازی و تقویت ساختار اتاق سرور: مواقعی وجود دارد که شرایط برای انتقال اتاق سرور و یا زیرساخت مهیا نیست، در این صورت می‌بایست اتاق سروری را که در نظر گرفتید، مقاوم‌سازی و ضدزلزله نمایید. مجموعه اقداماتی که می‌بایست برای راه اندازی اتاق سرور انجام بگیرد به شرح زیر است:

• ریختن دیوار تا رسیدن به سطح آجری
• پوشاندن سطح با سیمان
• پوشیدن سیمان با ماده ضد آتش Fire Tard
• تعیین مسیر کف و سقف به‌منظور کانال‌کشی لوله‌های اطفای حریق، برق و نیز شبکه
• آهن‌کشی و ستون‌گذاری
• نصب شبکه‌های فلزی و گچ‌کاری
• پوشاندن لایه محافظتی و ضد آتش Epoxy بعد از خشک‌شدن گچ

2. استحفاظ (shielding) و استفاده از رنگ ضد حریق (EPOXY): در ارتباط با رعایت استاندارد طراحی اتاق سرور ، آتش‌سوزی از جمله مسايلی است که باید بدان توجه شود. برای جلوگیری از خطر آتش‌سوزی لازم است از به کاربردن رنگ‌های پلاستیکی و پلی‌استری در رنگ‌آمیزی دیوارهای اتاق، خودداری کنید. بهترین رنگ برای اتاق سرور، Epoxy است، زیرا علاوه بر داشتن تنوع رنگ، ضد حریق است و در کف، سقف و دیوارهای اتاق سرور می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
3. استفاده از سیستم سرمایشی مناسب:  میزان سرمای اتاق سرور، در کارایی و کارکرد سخت‌افزارهای داخل اتاق، بسیار اثرگذار است. برای تجهیزات سخت‌افزاری داخل اتاق سرور مانند، سرورها، سوئیچ‌ها، فایروال‌ها، استوریج‌ها و نیز روترها هزینه زیادی پرداخت شده است و بدیهی است که در صورت بروز مشکل و خرابی، علاوه بر ضرری که به سازمان تحمیل می‌شود، فرایند IT سازمان را هم مختل می‌سازد. براین اساس باید به سیستم‌های تهویه هوا در اتاق سرور، به طور ویژه‌ای توجه شود و استانداردهای دما رعایت شود، زیرا هم گرمای زیاد و هم سرمای زیاد موجب تحمیل هزینه و نیز اختلال فرایند عملیاتی سازمان می‌شود. برای حفظ اعتدال دما، استفاده از حسگرهای دمایی و نیز سیستم‌‌های هشداردهنده (Alarming) ضروری است. ایجاد و حفظ دمای اتاق سرور در 18 درجه سانتی‌گراد، مستلزم استفاده از دستگاه‌های خنک‌کننده خواهد بود.  استاندارد جدید طراحی اتاق سرور، دمای 22 تا 24 درجه را مناسب می‌داند. در ایران، کولرهای گازی، رایج‌ترین خنک‌کننده محسوب می‌شوند. با درنظر گرفتن میزان حرارت تولید‌شده اتاق سرور، توان کولرهای گازی، قابل محاسبه است. برای اینکه در طراحی استاندارد اتاق سرور، عملکرد درستی داشته باشید می‌توانید از یکی از راه‌های سه گانه زیر برای توزیع هوای سرد استفاده کنید:

1. ایجاد سیستم سرمایش مابین رک‌ها، بالا و پایین کف کاذب و یا بین ردیف‌ها (Row Oriented)
2. ترکیب هوای گرم و سرد با ایجاد سیستم سرمایش برای تمام فضا (Room Oriented)
3. ایجاد سیستم سرمایش در درون رک (Rack Oriented) و عدم وابستگی با تغییرات اتاق

برای اینکه بدانید چگونه میزان هوای لازم در طراحی استاندارد اتاق سرور، به طور دقیق محاسبه نمایید، با ما همراه باشید. فرمول کلی تشخیص میزان سرمایش اتاق به صورت زیر است:

Total Heat Load= Room BTU+Windows BTU+Total Occupant BTU+Equipment BTU +Lighting BTU

در ادامه به تشریح هرکدام از پارامترهای این فرمول می‌پردازیم:
Room BTU: از ضرب طول و عرض اتاق در 337 به دست می‌آید و در حقیقت میزان سرمایش موردنیاز وابسته به مساحت است. Room Area BTU=Length (metr) × Width (metr) × 337
Windows BTU: این آیتم، تنها برای اتاق سرورهایی درنظر گرفته می‌شود که دارای پنجره باشد و از ضرب اضلاع پنجره در عدد 870 برای اتاق‌های جنوبی و از ضرب اضلاع پنجره در عدد 165 برای اتاق‌های شمالی به دست می‌‌آید. آنچه در این فرمول باید به آن توجه داشته باشید این است که در صورت تابش مستقیم نور از پنجره به داخل و بدون وجود مانع، حاصل نهایی این فرمول در عدد 5.1 می‌بایست ضرب شود و هم‌چنین جای مقادیر در فرمول‌های مربوط به پنجره‌های قسمت شمالی و قسمت جنوبی در نیم‌کره جنوبی جا‌به جا  می‌گردد.

South Window BTU= South Facing window Length (metr)× Width (metr) ×870
North Window BTU= North Facing window Length (metr)× Width (metr) ×165

Total Occupant BTU: تعداد افراد مستقر در اتاق سرور، از جمله پارامترهایی است که در سنجش میزان سرمایش اتاق باید درنظر گرفته شود. این تعداد در عدد 400 ضرب می‌شود.

Total Occupant BTU= Number of occupants × 400

Equipment BTU: در اتاق سرور، روی تمامی دستگاه‌های موجود حداکثر توان مصرفی آن نوشته شده است، این مقادیر را با هم جمع می‌کنیم تا مجموع کل وات دستگاه‌ها مشخص شود و عدد حاصل را در عدد 5.3 ضرب می‌کنیم .

Equipment BTU= Total wattage for all equipment × 3.5

Lighting BTU: از ضرب مجموع وات روشنایی‌ها در عدد 25.4، مجموع توان روشنایی‌های درون اتاق به دست می‌آید.

Lighting BTU= Total wattage for all lighting × 4.25

4. استفاده از سیستم هشدار و اطفای حریق:  احتمال بروز آتش‌سوزی در اتاق سرور به دلایل مختلفی که می‌تواند خارج از اتاق سرور رخ ‌دهد و به داخل آن کشیده شود و یا داخل اتاق مشکلاتی مانند اتصال کوتاه وسایل برقی به وجود آید و نیز وجود تجهیزات گوناگونی که کاملاً قابل اشتعال هستند ، بسیار زیاد خواهد بود. به همین دلیل، نصب وسایل مناسب به منظور اعلان و اطفای حریق بسیار ضروری به نظر می‌رسد. از حسگرهایی موجود، برای اعلان خطر آتش‌سوزی، استفاده می‌شود و در ارتباط با سیستم اطفای آتش نیز کپسول‌های آتش‌نشانی تا سیستم‌های حرفه‌ای مانند FM200 و نیز مشاوره‌های امنیتی می‌‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. این موضوع که از چه راهکاری برای اطفای آتش استفاده کنید، به موقعیت مکانی و میزان حساست و اهمیت اطلاعات کسب و کاری شما بستگی دارد. نکات زیر را درنظر داشته باشید:

• استفاده از لوله‌های حامل برای عبور گاز مونوکسید کربن با توجه به فضای کم اتاق سرور
• درنظر گرفتن جایی نزدیک به مکان استقرار سرورها و ادوات برقی برای قرار دادن نازل‌های نهایی
• قرارگیری مخزن‌های گاز بیرون از اتاق سرور و برقراری ارتباط آن‌ها با لوله‌های داخلی
• نصب سنسورهای تشخیص حریق در قسمت‌های گوناگون اتاق سرور از جمله داخل رک‌ها …
• استفاده از سیستم اطفای حریق با یکی از دو روش پوشش مستقیم یا جامع امکان‌پذیر است. در این شیوه، محل قرارگیری سیستم اطفای حریق داخل رک‌ها و وسایل مخابراتی و کامپیوتری است. پوشش جامع در این شیوه، درنظر گرفتن سیستم اطفای حریق برای کل سیستم است و در نتیجه تمام فضا توسط این سیستم پوشش داده می‌شود.
• اطفای حریق از طریق تبدیل ذرات درون کپسول به گاز بعد از دریافت دستور تخلیه و انتشار آن در فضا با سرعت زیاد

5. نصب در مقاوم، ضدسرقت و ضد حریق: باید این نکته را درنظر داشته باشید که در صورت بروز آتش‌سوزی، محصور کردن آتش و جلوگیری از گسترش آن، بسیار حائز اهمیت است، در نتیجه می‌بایست در اتاق سرور، نسوز و ضد سرقت باشد. در‌های ضد سرقت از ویژگی‌های زیر برخوردارند:

• ابعاد درها به پهنای 10.1 متر تا 20.1 متر و به ارتفاع حداقلی 5.2 متر
• سقف تا 70.2 متر
• روکش PVC یا MDF
• امکان استفاده از انواع سیستم کنترل تردد

6. استقرار و استفاده از سیستم کنترل دسترسی: از ملزومات اتاق سرور استاندارد، پیاده‌سازی یک سیستم مناسب کنترلی است که از طریق آن بتوانید رفت و آمد افراد را ثبت و مدیریت کنید. سیستم کنترل دسترسی مجهز به یک دستگاه کارت خوان چندگزینه‌ای (Multi Option Checking)، کنترلر و مبدل‌های مربوط به آن است. تنها کسانی اجازه ورود و خروج به اتاق سرور دارند که کارت تردد داشته باشند. گزینه دیگر برای کنترل تردد، استفاده از اثرانگشت و ورود کد مخصوص است. استفاده از این سیستم، علاوه بر کنترل و مدیریت تردد افراد، به کاهش احتمال وقوع حوادث کمک می‌کند.

استفاده از این سیستم دارای مزیت‌هایی است که در ادامه به آن می‌پردازیم:

• اعمال محدودیت در رفت و آمد‌ها
• بالابردن میزان امنیت
• احراز هویت کارکنان
• ردیابی افراد

برنامه‌ریزی بعضی از مدل‌های سیستم کنترل تردد، بعد از نصب روی درب، به طور مستقیم انجام می‌شود و در بعضی دیگر، تنظیمات لازم بعد از اتصال دستگاه به کامپیوتر و از طریق رایانه انجام می‌شود. در این صورت مزایایی به شرح زیر برای ادمین فراهم می‌شود:

• امکان معرفی کاربران به دستگاه و مشخص نمودن حدود اختیارات و نیز بازه زمانی مشخص
• امکان بررسی اطلاعات ذخیره‌شده در سیستم
• امکان اعمال تنظیمات لازم برای بازگشایی درب‌ با انگشت، کارت و یا کد
• امکان ارائه گزارش از ارورهای دریافتی کارکنان هنگام کار با نرم‌افزار

7. استقرار و استفاده از دوربین‌های کنترل و نظارت: به لحاظ اهمیتی که اطلاعات سازمان و کسب و کار شما دارد، لازم است که از تجهیزات اتاق سرور شما مراقبت به عمل آید، به همین‌منظور استفاده از دوربین‌های تحت شبکه ضروری خواهد بود. این دوربین‌ها، امکان نظارت 24 ساعته اتاق سرور و نیز ذخیره لاگ‌ها در سرور مربوطه را فراهم می‌کنند. در صورتی که نیاز به امنیت بیشتری احساس می‌کنید، می‌توانید یک دوربین هم خارج از اتاق سرور نصب کنید.
8. ثابت نمودن رک و تجهیزات:  برای اینکه از افتادن رک‌ها هنگام بروز زلزله، ممانعت به عمل آید، لازم است رک‌ها را به کف اتاق وصل و مهار نمایید. قبل از اینکه کف اجرا شود و کانال‌های گوناگون ایجاد شود، لازم است محل استقرار رک‌ها را مشخص نمایید و جای بست‌ها و Holderها را نیز درنظر بگیرید. از جمله موارد دیگری که باید از قبل مشخص شود، نوع و مدل رک، ابعاد آن و نیز فاصله آن‌ها از یکدیگر است. مابین رک و تمامی وسایل اطراف خود، باید حداقل 10.1 متر و نیز مابین رک‌ها در راهرو باید 20.1 متر فاصله وجود داشته باشد. آنچه باید بدانید این است که رک‌های HP از اتصالات مخصوص برخوردارند و برای نصب درست رک باید آن‌ها را به کار بگیرید.
9. عدم استفاده از درب شیشه‌ای، پارتیش و یا پنجره: برای برقراری امنیت در اتاق سرور، این اتاق می‌بایست بدون هرگونه درب شیشه‌ای، پارتیش و یا پنجره باشد. 10. سیستم برق و پشتیبان با توجه به این‌که در اتاق سرور، تجهیزات گران‌بهایی قرار دارد، وجود برق پایدار با ولتاژ ثابت ، از مهم‌ترین ملزومات راه‌اندازی اتاق سرور به نظر می‌رسد. از آنجایی که در سازمان‌ها، بسیار حائز اهمیت است که سرورها روشن باشند و امکان استفاده از نرم‌افزارها و سرویس‌های موجود، وجود داشته باشد، قطعی برق از جمله مشکلاتی است که ضرر و زیان بسیاری را برای سازمان ایجاد می‌کند. اما قطعی و وصلی برق، فقط بخشی از موضوع است و کیفیت جریان برق، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا وجود نوسان خارج از حد و اندازه، به تجهیزات گران قیمت اتاق سرور آسیب بسیاری خواهد رساند و موجب افزایش استهلاک می‌شود. در کنار کابل‌کشی شبکه، کابل‌کشی برق نیز اهمیت بسیاری دارد که می‌بایست پیاده‌سازی آن بر اساس استانداردهای کابل‌‌کشی ساختاریافته انجام شود. تمامی ادوات و تجهیزات برق‌رسانی نیز باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند و منطبق با استانداردها باشند.  تجهیزات یک برق‌رسانی مطمئن شامل موارد زیر است:

• تابلو برق
• UPS
• ژنراتور تأمین
• چاره ارت

تابلو برق: وجود تابلو برق به‌منظور کنترل جریان و ولتاژ ضروری است. تابلو برق مجهز به ولت‌متر و آمپرمتر است و کلیدهای مینیاتوری است، وجود این کلیدها امکان تنظیم برق بخشی از سازمان به برق شهر و نیز ارتباط آن با UPS را فراهم می‌سازد.
UPS (منبع تغذیه بدون وقفه): همان‌طور که پیش از این گفته شد، تجهیزات اتاق سرور مانند روتر، سرور و … در صورت قطعی برق، خسارت زیادی متحمل می‌شوند و گاهی قادر به ادامه فعالیت خود نخواهند بود و درنتیجه هزینه های بسیاری به سازمان شما تحمیل می‌گردد. حتی نوسان برق، تغییرات فرکانس و افت لحظه‌ای ولتاژ هم می‌تواند روی پاورساپلای سیستم‌ها اثر بگذارد.
ویژگی‌های یک  UPS (Uninteruptible Power Supply):

• قابلیت پشتیبانی از پروتکل SNMP به منظور نظارت آنلاین
• برخورداری از ویژگی Online Double Conversation
• قابلیت پشتیبانی از Power Factor Correction (امکان کار با ژنراتور)

آنچه لازم است بدانید این است که در صورتی که یو‌پی‌اس فاقد ویژگی PFC باشد،در این صورت لازم است ژنراتوری به کار گرفته شود که دارای توان 1.5 برابر UPS باشد و اگر از این ویژگی پشتیبانی کند، این میزان توان باید 1.15 برابر UPS درنظر گرفته شود.
ژنراتور تأمین: UPS‌ها دارای قیمت بالایی هستند و کارایی چندان زیادی نیز ندارند از این‌رو نمی‌توان از آن استفاده طولانی‌مدت به منظور تأمین برق، داشت. به همین منظور از ژنراتور استفاده می‌گردد. زمانی که برق قطع می‌گردد، تا ژنراتور شروع به کار کند یک مدت زمانی طول می‌کشد. دراین فاصله زمانی ، UPS شروع به کار می‌کند تا از بروز اختلال در کار جلوگیری شود و زمانی که ژنراتور، برای برق‌رسانی آماده باشد، UPS کار خود را قطع می‌کند و بعد از آن ژنراتور وظیفه تأمین برق اتاق سرور را بر عهده خواهد داشت. مدت‌زمان کارکرد UPS تا زمان راه‌اندازی ژنراتور، همان توان UPS است که با توجه به وجود باتری‌های درون آن، 7 تا 15 دقیقه است. لازم است توان ژنراتور را 15 درصد بیش‌تر از توان UPS ، در نظر بگیرید و میزان باری که به آن تحمیل می‌شود باید 70 درصد باشد. ژنراتورهایی که از توان بالای 15 کیلووات آمپر برخودارند، سه فاز هستند.
دسته‌بندی توان ژنراتورها : دسته توان پایین: قابلیت پشتیبانی از برق‌رسانی تا 10 کیلووات آمپر با برخورداری از سوخت گازوئیل . دسته توان بالا: راه‌اندازی این ژنراتور ها که از موتورهای دیزلی به عنوان سوخت استفاده می‌کنند به دو صورت دستی و خودکار انجام می‌شود. راه‌اندازی خودکار این ژنراتورها به طور حدودی 2 دقیقه طول می‌کشد حال آنکه این زمان در راه‌اندازی دستی آن به حدود 10 دقیقه می‌رسد. این ژنراتورها صدای بلندی دارند و کناپی که یک محفظه صداگیر است، برای کاهش صدا تا 85 درصد، به کار گرفته می‌شود.
چاه ارت: برقراری سیستم زمین یا Earth، برای ممانعت به عمل‌آوردن از تحمیل بارهای مخرب روی سیستم‌های برقی، ضروری است. در سیستم ارت، ارتباط بین نول واقعی‌شده به چاه ارت توسط کابل مسی برقرار می‌شود.

استاندرد ایجاد چاره ارت :

• تا زمانی که به خاک‌ نم‌دار دسترسی یابید، می‌بایست کندن چاه ادامه یابد.
• ریختن 40 کیلو پودر ذغال و نمک به نسبت یک به دو در چاه . البته باید در نظر داشته باشید که هرچقدر مواد بیش‌تری بریزید، مقاومت خاک کاهش می‌یابد.
• قرار دادن عمودی صفحه مسی مربعی به ضلع 50 سانتی‌متر و با قطر 1 سانتی‌متر روی مخلوط ذغال و نمک
• اتصال سیم مسی با قطر mm50 به صفحه مسی به کمک کابل مسی و پیچ و مهره مسی مخصوص برای ممانعت به عمل آوردن از پوسیدگی و زنگ‌زدگی
• نصب لوله پولیکا با قطر 4 یا 6 سانتی‌متر با سوراخ‌های بسیاری در بدنه لوله، به منظور ایجاد رطوبت در اطراف لوله و چاه، در کنار هر چاه
• پر کردن چاه با خاک رس و نرم
• سنجش مقاومت چاه به کمک دستگاه ارت‌سنج جهت اطمینان از این‌که میزان آن زیر 2 اهم باشد.

11. سیستم ارت : اتصال تمام سیستم‌ها، رک‌ها و ادوات با حداکثر مقاومت 2 اهم به سیستم ارت
12. کابل‌کشی و سیم کشی درست

استفاده از مسیرعبور کابلی استاندارد به صورت توکار، برای ایجاد نظم در کابل‌های برق و … از اصول کابل‌کشی استاندارد است.  کانال‌ها مسیرهای داده و برق را مجزا می‌کنند و درپوش مناسب باید داشته باشند. استفاده از سینی و لدرهای مناسب برای کابل‌های شبکه و برق ضروری است. ‌این سینی‌ها در آب و هوای گوناگون، قابل استفاده هستند و از طول عمر زیاد، مقاومت در برابر ضربه و مواد شیمیایی، تحمل وزن زیاد و تحمل نارسایی برخوردارند و جنس آن استیل است. وجود سقف کاذب برای سیم‌کشی سیستم اعلان و اطفای حریق و نیز لوله‌های مربوطه ضروری به نظر می‌سد. در برخی موارد، دوربین مدار بسته و نیز کابل‌کشی سیستم نظارت تصویری هم در سقف کاذب، صورت می‌گیرد.

ویژگی‌های سقف کاذب:

• برخورداری از قدرت مقاوت در شرایط آتش‌سوزی در زمان حداقل یک ساعت
• قابلیت پشتیبانی از فشار حداقل 2.7 کیلو پاسکال
• قابلیت 2.1 کیلوپاسکال تحمل بار معلق
• جنس آلومینیومی و یا فولادی کف کاذب
• جنس PVC و یا آلومینیومی برای سقف‌های کاذب
• استفاده از کف‌پوش با ویژگی آنتی استاتیک
• مرکز داده دارای سقفی به ارتفاع ۶.۲ متر است.
• ارتفاع 30 سانتی متری کف کاذب از زمین در استاندارد TIA942 و ارتفاع 50 سانتی متری آن در استاندارد BICSI 002 2011
• قابلیت مقاومت دربرابر بارهای استاتیک
• ضد الکتریسیته ساکن

13. استقرار و استفاده از سیستم روشنایی با ساختار مناسب

به منظور ممانعت به عمل آوردن از تولید گرما توسط تجهیزات داخل اتاق سرور و نیز صرفه‌جویی در میزان برق مصرفی، لازم است روشنایی اتاق سرور به گونه‌ای باشد که با خروج افراد، خاموش شود. پیش‌بینی مسیرها کنترلی و اصلی برق در تابلو برق اتاق سرور، از جمله دیگر مواردی است که در یک سیستم روشنایی استاندارد اتاق سرور در نظر گرفته می‌شود. ایده‌آل ترین شیوه برای روشنایی اتاق سرور به‌کارگیری چراغ‌هایی با ابعاد 60 در 60 است که در سقف‌های کاذبی با همین ابعاد نصب می‌شوند. به بودجه و اهمیت اطلاعات سازمان خود، فکر کنید و با بررسی همه جانبه آن می‌توانید هریک از سیستم‌های تهویه، تخلیه گرد و خاک و هم‌چنین سیستم جاروبرقی Vacum Cleaner را به کار بگیرید. وجود خاک روی تجهیزات الکترونیکی، موجب اختلال عملیات خنک‌سازی می‌شود که خود خرابی تجهیزات را به دنبال خواهد داشت. استفاده از جاروبرقی Vacum Cleaner به دلیل آلودگی احتمالی اتاق سرور بدین صورت است که لوله جمع‌کننده داخل سرور قرار می‌گیرد  و موتور و سایر تجهیزات آن، بیرون از اتاق سرور قرار خواهد گرفت.
بهتر است در استقرار اتاق سرور استاندارد نکات مهم زیر را در نظر داشته باشیم:

1. پیش‌بینی آینده و طراحی اتاق سرور با احتمال اضافه ‌شدن تجهیزات جدید بعدی
2. قابلیت دسترس‌پذیری و در نظر گرفتن پشتیبان و افزونگی برای تجهیزات مانند خنک‌کننده‌ها، محافظ برق ، سوئیچ‌ها
3. توجه به تهیه نقشه طراحی اتاق سرور و تهیه مستندات از پیاده‌سازی تجهیزات
4. محافظت از اتاق سرور و تأمین امنیت آن به کمک تعبیه فضایی برای نظارت اتاق سرور از بیرون و توجه به هشدارها و لاگ تجهیزات داخل اتاق
5. توجه به اصول مهندسی و فنی در تمامی مراحل طراحی و پیاده‌سازی اتاق سرور استاندارد و ایمن با رعایت کلیه ضوابط

در ساپراصنعت، کارشناسان مجرب و متخصص، برای طراحی و پیاده‌سازی اتاق سرور سازمان و یا محیط کاری شما، با پایبندی به تمامی اصول و استانداردهای لازم، همراه شما خواهند بود. روی کمک ما حساب کنید!